Różanka

Różanka

W dzisiejszym blogu zajmiemy się omówieniem jednego z ciekawszych gatunków, które niestety coraz rzadziej  możemy spotkać w naszych wodach, jednak o niezwykłej urodzie i z pewnością takiego, który oprócz swojej niewątpliwej urody, przebywając w wodzie świadczy o jej wysokiej klasie czystości. Zajmiemy się bowiem różanką. Ryba ta zwana jest również Plaskurką, Paraszką lub Siekierką. Kiedyś z powodzeniem używana jako przynęta żywa na wszelkiego rodzaju drapieżniki w wędkarstwie spinningowym.

Wygląd

Różanka (łac. Rhodeus sericeus amarus) jest rybą z rodziny karpiowatych, która preferuje ciepłe wody z gęstą roślinnością.  Co ciekawe różanka z powodzeniem jest hodowana w akwariach. Jej maksymalna długość dochodzi do 11 cm, a średnio ma ona od 5 do 8 cm. Jej ciało ma kształt mocno wygrzbiecony z niekompletną linia boczną. Płetwa grzbietowa wyższa od dolnej. Wyglądem nieco przypomina małego leszcza. Różanka ma mały otwór gębowy. Jej łuski są stosunkowo duże umieszczone wzdłuż ciała. Linia boczna z kolei jest widoczna tylko na pierwszych 5 lub 6 łuskach. Płetwa grzbietowa z 12-13 promieniami, a odbytowa z 11-13 promieniami.  U samic pojawia się w okresie tarła długie, rurkowate pokładełko. Grzbiet zielonoszary, przechodzący w czerń. Boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, z długą, mieniącą się, zielononiebieską wstęgą. Strona brzuszna biała, różowo połyskująca. W okresie tarła samiec przybiera szatę godową. Łuski w szarym lub ciemnozielonym odcieniu, natomiast w tylnej części jej ciała spotkać można niebieskozieloną smugę w kształcie trójkąta. Biały brzuch o różowym połysku.

Występowanie

Różanka jest rybą stadną i żyje w grupach, zazwyczaj blisko brzegu. Preferuje płytkie, ciepłe wody o stojącym lub wolno płynącym nurcie. Różanka występuje w Europie zachodniej aż po tereny Azji mniejszej. Ryba ta zdecydowanie lubi muliste zatoki, rzeki w ich dolnych spokojniejszych partiach i różnego rodzaju rozlewiska. Bardzo często spotkać można ją wszędzie tam, gdzie występują małże. Różanki z reguły występują w ławicach po kilka sztuk.

Odżywianie

Różanka odżywia się fitoplanktonem, w którym znajdują się różnego rodzaju organizmy takie jak sinice, czy inne organizmy roślinne. Nie pogardzi również małymi larwami wszelkich gatunków owadów.

Rozmnażanie

Tarło u różanek trwa od kwietnia do czerwca. U samicy w tym okresie mamy do czynienia z wykształceniem się tak zwanego pokładełka o długości około 5 cm. W okresie tarła u samców możemy zaobserwować zmianę, polegającą na tym, że ich dolna część głowy i brzuch nabierają barwy jaskrawoczerwonej, a grzbiet robi się niebieskozielony lub fioletowy. Skupiają się one w tym czasie na aktywnym poszukiwaniu małży. Samce, kiedy znajdą odpowiedniego małża są w stanie przepędzać inne ryby, które mogłyby zakłócić przebieg tarła. Samiec wraz z samicą wykonując pulsujące ruchy podpływa do małża, gdzie samica składa jaja na pokładełko, a następnie jaja trafiają do otworu wziewnego małża. Kilka jaj złożonych przez samicę przytwierdza się do ścian małża dzięki specjalnym zaczepom. Tuż po złożeniu jaj przez samicę samiec składa do środka małża mlecz i w środku dochodzi do zapłodnienia. Samiec wyrzuca swoje nasienie do prądu wody wziewnego omułków, skąd po 3-4 tygodniach larwy różanek wychodzą na samodzielne życie. Kiedy wreszcie wydostają się na zewnątrz są już dostatecznie rozwinięte i mają długość około 1 cm.

Ochrona

Różanka od 2014 roku jest w Polsce objęta ochroną. Oprócz tego różanka jest umieszczona w Polskiej czerwonej księdze. Jest to swego rodzaju rejestr zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Zawiera listę gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Oprócz tego księga określa stopień zagrożenia poszczególnych gatunków. W przypadku różanki pamiętać należy, że nie można jej w żaden sposób pozyskiwać. Mała liczebność różanki jest bezpośrednio spowodowane dużą ilością karpi, które są wybitnymi smakoszami szczeżui, a co za tym idzie niszczą narybek różanki, który się w nich znajduje. Dlatego różanka będzie żyć swobodnie w zbiorniku tylko tam, gdzie mamy do czynienia z dużą ilością małż ( w tym szczeżui) a karpia w nich brak. Tylko takie gospodarowanie zbiornikami, pozwoli na to, że populacja różanki się odrodzi i będzie w stanie wrócić do poziomu, który był dawniej.

Ciekawostka

Różanka jest rybą, którą z powodzeniem możemy hodować w naszych prywatnych akwariach. Pamiętać należy jednak o tym, żeby temperatura wody nie była większa jak 24 ºC. Dobrze, kiedy w akwarium możemy tej rybie zapewnić dość gęstą roślinność, ponieważ bardzo lubi w niej przebywać. Jeżeli chcemy, aby nasze różanki się rozmnożyły, na czystym piasku w akwarium należy umieścić małża. Dzięki temu zarówno samiec, jak i samiczka szybciej będą gotowe do tarła. Co ciekawe, obecność małża działa na samca pobudzająco. Zachęcam do hodowli tej ryby wszystkich posiadaczy akwariów, ponieważ oprócz może karasia złocistego jest to jedna z piękniejszych ryb, które możemy spotkać w naszych wodach. Szkoda, że jest ich coraz mniej. Miejmy nadzieję, że sytuacja ta wkrótce się zmieni.

Łukasz Bednarczyk

Wielka Ryba